مقدمه

این روزها فرآیند جهانی شدن که پیش از این فقط در پیمان های استراتژیک اقتصادی معنا می یافت به حوزه های دیگری از جمله حوزه های فرهنگی نیز راه یافته است. صرف نظر از جنبه های مثبت یا منفی جهانی شدن در زمینه های فرهنگی و اجتماعی، باید توجه داشت که چه بخواهیم و چه نخواهیم روند جهانی شدن به سرعت مرزهای جغرافیایی و فرهنگ های محلی را در می نوردد. در این میان شاید مهمترین راهبرد، برای حفظ ارزش های فرهنگی و اشاعه آن، تجدید بنای همکاری های منطقه ای و احیای منطقه گرایی باشد.

تجربه همگرایی کشورها نشان می دهد که همگرایی در حوزه های سیاست ملایم می تواند نقطه آغاز مناسبی برای قاره كهن آسيا باشد که به نوبه خود می تواند قلمروهای اقتصادی و یا فرهنگی را در بر گیرد. از اين رو “مجمع گفتگوي همكاري هاي آسيا” به عنوان بزرگترين تشكل آسيايي براي تاثير گذاري واقعي در تحولات منطقه اي و بين المللي قدم به عرصه رقابت جهاني گذاشت و اميد مي رود با ايفاي نقش سازنده اعضاء، سهم واقعي تاثيرگذاري خود را در تحولات منطقه اي و جهاني ايفا نمايد.

با توجه به مطالب فوق، جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفت که به ACD بپیوندد و پس از سومین نشست وزیران خارجه ACD ، که در چین برگزار شد ، عضویت ایران در 20 ژوئن 2004 تصویب شد. با توجه به اهمیت و نقش فرهنگ در زمینه دوستی میان ملتها و با هدف ایجاد همبستگی بین ملتهای آسیایی، جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد همکاری فرهنگی را به ACD پیشنهاد کرد که بیستمین پروژه همكاري ميان كشورهاي عضو به شمار ميرفت.

بدين ترتيب جمهوري اسلامي ايران در نهمين نشست گفتگوي همكاريهاي  آسيا در تهران ( 17 و 18 آبان ماه 1389 ) پيشنهادات مشخصي را در زمينه همكاري هاي فرهنگي كشورهاي عضو ارائه داد كه مورد تصويب قرار گرفت و مسئوليت اجرايي برنامه هاي آن، به عهده وي گذاشته شد.

اولين نشست

  اولين نشست همكاري هاي فرهنگي  مقامات ارشد مجمع گفتگوي همكاري هاي آسيا در روزهاي 19 و 20 ارديبهشت  ماه 1390 با هدف برنامه ريزي ، سياست گذاري و تعيين خط مشي همكاري هاي فرهنگي ميان كشورهاي آسيايي به مديريت معاون سينمايي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي  در تهران برگزار شد . كشورهاي شركت كننده در سه كميته 1) سينما ، تئاتر، راديو و تلويزيون 2) پژوهش و انتشارات  و 3) مردم شناسي و تبادلات فرهنگي  به بحث و بررسي زمينه ها و طرح هاي همكاري فرهنگي پرداختند.  جمهوري اسلامي ايران پس از انتخاب به عنوان گزارشگر نشست ، شانزده پيشنهاد مشخص رادرزمينه هاي فرهنگي مطرح نمود كه موردتاييد كلي  نمايندگان شركت كننده قرار گرفت . با اين حال نمايندگان كشورهاي شركت كننده  تصويت اين  طرح ها را به نشست بعدي مقامات ارشد آسيايي كه قرار شد در هندوستان برگزار شود، موكول كردند .

اهداف پيش‌بيني شده براي مركز هماهنگيهاي فرهنگي ACD

1- -تاسيس پايگاه اطلاعاتي ( وب سايت فرهنگي آسيا به مديريت جمهوري اسلامي ايران )

2- انتشار فصلنامه فرهنگي پژوهشي  آسيايي به مديريت جمهوري اسلامي ايران

3- برگزاري مراسم بزرگداشت خادمان فرهنگ آسيا

4- تقويت برگزاري هفته هاي فرهنگي و هنري در سطح آسيا

5- تسهيل تبادل فيلم و سريال

6- تاسيس اتاق فرهنگي در كشورهاي عضو

7- تقويت همكاري هاي رسانه اي و برقراري ساز و كار لازم به منظور تسهيل مبادلات رسانه اي

8- تاسيس مركز مطالعات فرهنگي مجمع گفتگوي همكاري هاي آسيا

9- تاسيس مركز اسناد فرهنگي مجمع

10- تاسيس خبرگزاري مشترك آسيايي

11- انجام پروژه هاي مطالعاتي در زمينه هاي فرهنگي و مردم شناسي و ايجاد شبكه اي از مردم شناسان كشورهاي عضو

12- تاسيس مركز تحقيقات سينمايي آسيايي در ايران

13- انتشار دايرالمعارف بزرگ آسيا

14- تبيين نقش برجسته زنان در فرهنگ آسيايي و معرفي فرهنگ آسيا به كودكان

15- احياي فرهنگي جاده ابريشم

16- تاسيس كرسي هاي فرهنگي در دانشگاههاي كشورهاي عضو

دومين نشست

دومين نشست فرهنگي مقامات ارشد سازمان گفتگوي همكاري هاي آسيا در 31 فروردين و اول ارديبهشت ماه 1391 در دهلي نو برگزار شد. در اين نشست كليه شانزده طرح پيشنهادي جمهوري اسلامي ايران در مورد همكاري هاي فرهنگي اعضاي مجمع كه  به صورت كتبي و نسبتا مفصل تر ارائه شده بود، مورد بحث و بررسي اعضا و موافقت كلي قرار گرفت  اما بار ديگردر گزارش نهايي – اعضاي مجمع خواستار طرح هاي عملياتي و اجرايي برنامه هاي فرهنگي پيشنهادي از سوي جمهوري اسلامي ايران شدند و آن را موكول به ارائه جزئيات و طرح تفصيلي برنامه ها در نشست بعدي كه قرا رشد بار ديگر در تهران برگزار شود – نمودند.

سومين نشست و پيشنهاد تاسيس مركز هماهنگي هاي فرهنگي ACD  در تهران

سومين نشست مقامات ارشد  سازمان گفتگوي همكاري هاي آسيا در مورد همكاري هاي فرهنگي در روزهاي 17 و 18 ارديبهشت 1392 در سطح وزراي فرهنگ كشورهاي عضو در تهران برگزار شد. در اين نشست دو روزه كه با صدور يك بيانيه بيست ماده اي به اتمام رسيد، بار ديگر به نقش منحصر به فرد سازمان گفتگوي همكاري هاي آسيا به عنوان محلي براي تبادل نظر در گسترده آسيا تاكيد شد و مشتركات فرهنگي اساس محكمي براي درك متقابل و همكاري بين مردم و به دنبال آن ايجاد ثبات و امنيت و توسعه تمدن بشري اعلام گرديد.

مطابق با ماده شماره 7 این موافقت نامه، کشورهای عضو تأسیس مرکز هماهنگی فرهنگی ACD در تهران را تأیید کردند تا اجرای ابتکارات فرهنگی و همچنین پروژه های پيشنهادي کشورهای عضو ACD و تقویت روابط فرهنگی بین کشورهای عضو محقق گردد.

با روي كار آمدن دولت جديد در ايران در سال 1392، آقاي علي جنتي، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي وقت، طي حكمي كه در تير ماه سال 1393 به امضا رسيد، “آقاي عيسي رضازاده” را به عنوان رئيس مركز هماهنگي هاي فرهنگي گفتگوي همكاري هاي آسيا منصوب نمودند.